De wappies hebben gelijk (maar de rest ook): een kerstboodschap

Na twee (drie? voelt als vier) jaar ‘Rona, lopen de gemoederen nog steeds hyperbolisch op. De kloof groeit en mijn tere ziel vreest voor implosie. Alle pogingen tot verzoening en dialoog lopen uit in poep gooien tussen mensen die niet dezelfde taal praten. Als anarchistische toeschouwer met een sterk gevoel voor de kerstgeest voel ik me geroepen in te grijpen. Gelukkig ben ik onpartijdig en heb ik ook nog eens het probleem glashelder in het vizier: iedereens hoofd zit te diep in eigen anus.

De ene groep – ik ga jullie voor het gemak normalo’s noemen, wat ik geenszins in positieve zin bedoel, handelt vanuit een moreel verheven positie die ze ‘normaal’ noemen. Daarom zijn het normalo’s; want ze zijn de dominante norm, al jaren. Ze geloven in stemmen voor de parlementaire democratie (ze zitten links én rechts), gezond verstand, wetenschap, en een schappelijke vorm van kapitalisme; ‘want wat anders?’. Het gros van de Nederlanders valt wat mij betreft onder deze noemer, zelfs een groot deel van de mensen dat er absoluut buiten denkt te vallen. Dat zijn de venijnigste. Door jullie arrogantie zitten we met de gebakken peren in een saus van Apocalypse. Tijd om jullie bekken te houden.

De andere groep scheer ik voor het gemak over de wappie-kam. Alles wat ze daar doen en denken is een directe reactie op wat de normalo’s doen en denken. De wappie kiest voor een wereldbeeld dat super toevallig exact het spiegelbeeld is van dat van de normalo. Daarbij laten ze zich graag voeden door retoriek van demagogen die politiek belang hebben bij een omgekeerde wereld. Ik zou willen zeggen ‘jullie weten wie je bent’, maar de ironie is dat iemand die zich voor een kar laat spannen dat vaak juist niet weet.

Deze twee groepen staan lijnrecht tegenover elkaar maar zijn verder identiek. Alle onenigheid stamt af van één verschil in perceptie: ze kunnen het niet eens worden over wat vrijheid betekent. Hun opvatting van vrijheid is zo fundamenteel dat het ze aan beide kanten definieert als groep. Daarom is het woord tot wapen gemaakt, de betekenis ervan het slagveld. Individuele vrijheid, de door x verworven vrijheden, Bevrijdingsdag, Vrijheidsmars, vrijheidspartij, geef onze vrijheid terug, etcetera. Toch voeren beide clubs een egoïstische strijd die weinig met vrijheid te maken heeft.

In die context, en geen enkele andere, zeg ik dit: normalo’s hebben over veel dingen gelijk. Omdat hun gelijk de norm is, heeft het geen zin dat te specificeren, het volstaat denk ik om te zeggen dat ze net zo vaak ongelijk hebben. Dat horen ze te weinig, tenzij de wappies het zeggen, in welk geval er 101 redenen zijn om het naast zich neer te leggen. Want normaloland zou instorten als de waarheid aan het licht zou komen. Namelijk dat de wappies ook gelijk hebben. Ook niet altijd, maar ook wel vaak. Want het coronabeleid ís verschrikkelijk, de QR-code ís dystopisch, Big Pharma ís kwaadaardig, Rutte ís een lul. Het is walgelijk dat non-vaxers de schuld krijgen van de coronacrisis. Er wordt op het hoogste niveau zonder twijfel handje geklapt in achterkamertjes. De meeste politici hebben een dubbele agenda. Epstein was onmiskenbaar een graag geziene gast bij de culturele en politieke elite van de VS en zowel de timing als de omstandigheden van zijn dood zijn op zijn minst extreem verdacht. De zaak Demmink stinkt. En het is inderdaad de politieke elite en media die ervoor zorgen dat al deze onderwerpen taboe zijn. We worden onderdrukt, jullie woede is terecht.

Maar! Voordat je in blinde woede naar de hooivork grijpt – of nog erger, Thierry stemt – overweeg het volgende; Vrijheid is een grillig ding, complex als de neten bovendien. Stel jezelf (al is het maar een experiment) de vraag: vrijheid voor wie? Voor veel vrijheden levert een ander namelijk vrijheid in. Mijn vrijheid om hier betaalbare schoenen te kopen, gaat ten koste van de vrijheid van een kind in Bangladesh die ze tegen een hongerloon voor mij in elkaar naait. Mijn vrijheid om ongevaccineerd, ongetest naar het café te gaan, gaat ten koste van de vrijheid van mijn fysiek zwak gestelde buurvrouw om naar datzelfde café te gaan. Dat werkt ook andersom. Als kindjes in Bangladesh dermate vrij zouden zijn dat ze niet in een fabriek hoeven te werken, had ik niet langer de vrijheid om goedkope schoenen te kopen. Als mijn buurvrouw naar het café wil, moet ze er op de een of andere manier gerust op zijn dat de rest van de bezoekers geen virussen bij zich draagt.

Het punt is dat wat wij ervaren als vrijheid bijna altijd een compromis is. Dit is volgens mij iets wat normalo’s noch wappies begrijpen. Bij vrijheid voor de meerderheid offer je vaak de vrijheid van een minderheid op, bij vrijheid voor een minderheid soms de vrijheid van een meerderheid. Volledige vrijheid voor iedereen bestaat eigenlijk niet. Tenzij zo nu en dan iemand de vrijheid neemt om een vrijheid in te leveren zodat een ander vrijheid kan ervaren. Solidariteit heet dat, wanneer je verantwoordelijkheid neemt voor iemand ander's vrijheid.

Intrinsiek aan solidariteit is dat je het niet kunt afdwingen. Dat is waarom parlementaire democratie een onderdrukkingsmachine is. Het dwingt solidariteit met de meerderheid af. Daarom houden fascisten zo van democratische verkiezingen. Helemaal in tijden van pandemie, blijkbaar. Maar tegen hen die hopen dat de democratie ze vrijheid gaat brengen zou ik zeggen: op exact dezelfde manier waarop de QR-code wordt ingezet om een groep buiten te sluiten, worden nationale paspoorten gebruikt om een groep mensen, waaronder vluchtelingen, buiten te sluiten. Eigenlijk om die reden alleen al trek ik de conclusie dat iedereen die zich wel druk maakt om de coronamaatregelen, maar bijvoorbeeld niet om vluchtelingen, racisme, seksime, enzovoorts, niet écht geïnteresseerd is in vrijheid. Dan ben je alleen geïnteresseerd in je eigen vrijheid. Jouw vrijheid is niet mijn vrijheid. Als we onze vrijheid niet definiëren en ons niet bewust zijn van de implicaties van die gedeelde interpretatie van een heel complex begrip blijft iedereen hangen in zijn eigen gelijk en bereiken we nooit de kerstgedachte.

TL;DR Wappies geven alleen om individuele vrijheid, normalo’s geven alleen om de vrijheid van de meerderheid. Maar als je écht om vrijheid geeft, dan geef je om de vrijheid van iedereen. Anders moet je specificeren dat je alleen geeft om de vrijheid van een specifieke groep. In de meeste gevallen is dat waarschijnlijk de groep waar je jezelf toe rekent, waarbij niet is uitgesloten dat je zelf de enige in de groep bent. Dat zou niet alleen een hoop miscommunicatie voorkomen, maar zelfs verzoening. Dan kunnen wappies en normalo’s samen gaarkoken in hun egoïstische vet. Vrolijk kerstfeest.

Wil je ook een artikel posten mail ons dan naar FvA@riseup.net